Şeyh said isyanı ve mektuplar 4

 

16 Mart 1341/16 Mart 125'de Emirü'l-Mücâhidin Hazretleri'nin nâmına Modanlı Hasan Fehmi imzâlı mektubu dahi aynen (yayınlıyoruz) 

“Aziz kardaşlarım bi'l-hassa selâm ve arz-ı ihtirâm ederiz. Sıhhat ve afiyetinizi cenâb-ı hakdan temenni ve niyâz eder. Ve bu vesile ile de hak ve hakikata makrûn olan birkaç söz söylemeğe ictisâr ediyorum. Şöyleki: Hükümet-i hâzıranın din-i mübîn-i İslâmiyyeyi ve bi'l-hassa an'anet-ı İslâmiyyeyi ortadan kaldırmak ve lâdîni i'lân etdikleri cümlenin ma'lûmu olduğu gibi bi't-tab' sizde bu ciheti pek a'lâ anlamış idiniz. İslâm olan ve islâm nâmını taşıyan her ferd, hükümetin bu ahvalinden son derecede müte'essir olmuşdu. Nihâyet bu te'sirât îcâbâtı olarak bi'l-umum İslâmlarca ma'rûf olan Palu'lu Şeyh Ali Efendi Hazretleri'nin hafîdî Şeyh Said Efendi Hazretleri malından emvâl ve eşyâsından ve evlad ve ‘iyâlinden ve hatta kendi hayatından bile vaz geçerek hükümetin kabûl ve icra etdiği şu lâdînî mesâ'iline tahammül etmeyerek başına topladığı İslâmlarla teşrîk-i mesâ'i ederek 14 Şubat 1341 [14 Şubat 1925] tarihinde vilâyetimiz merkez hükümetiyle Çapakçur hükümetlerini işgal etdi. Ve Melekânlı Şeyh Abdullah Efendi Hazretleri'ne yazdığı mektûb üzerine Şeyh Muma ileyh dahi Genc ve Uğnut, Meneşkut halkiyle Varto'yu işgal ve Varto'dan yetmiş Seyyar Jandarmasını esir alarak  bu gün merkez vilayete geldiler. Ve hatta bu esirler meyanında bulunan ve nahiyeniz halkından Mizaklı Ömer oğlu Ali dahi terhîs edilerek hânesine gönderildi. Şeyh Şerîf Efendi'de Palû'yı işgalle tekrâr el-Aziz üzerine hareket etmektedir. Şeyh Said Efendi Hazretleri Lice kazasiyle Ma'den vilayeti ve Ergani Çermik hükümetlerini işgalle oraların bi'l-umum kuvvetini mustashaben Diyarbekir'i işgal etmek üzere şehri muhasara altına aldığını ve hulâsa o cebhedeki hizmet ve muvaffakiyeteliri bi't-tâb' pek güzel anlamışsınızdır. Varto'da bulunan Şeyh Abdullah Efendi Hazretleri Varto'nun kuvvetini dahi alarak Muş vilayeti aldıkdan sonra Hacı Musa Bey'in biraderi Nuh Bey ve Hasenanlı Halid Beyle birlikde ve oraların kuvvetiyle Bitlis üzerine hareket edeceklerdir. İşte hükümete karşı olan fikir ve maksadımızla hal-ı hâzırdaki vüs'at-ı cebheve vaziyyetimizi arz etdim. Şimdide sizden bahs edelim kardeşlerim bizimle müttahid olmanızı ve bizlere mu'avenet-i lâzımede bulunmanızı vaktiyle sizlere arz-ı ma'lûmat edilmediğinden kusûrumuz varsa da bu kusûrda sizleri nazar-ı ehemmiyete almamak fikrine mebni değildir. Zâten bu mes'ele pek ânî olarak zuhur etmiş ya'nî vaktiyle görüşülmüş konuşulmuş değildir. Buna imhân etmelisiniz ma'a-mamafih maksadımız a'mal ve gâyemiz din-i mübin-i İslâmiyye'yi âlî tutmak ve şeri'at-ı garrayı Ahmedi'yeyi düstûr ittihaz etmek ve dinsizleri mevki'i ikbâlden düşümekdir. Şu hâle nazaran sizlerin muhâlif kalmanıza mugayir hakk ve hakikat olmağla sizin için insafsızlıkdır. Bunu asalet ve necâbetinizle akâ'id-i islâmiyenize de muvafık değildir. Muhalif bulunmanız netice i'tibariyle hakkınızda iyi değildir. Çünkü merkez vilayeti teşkil eden Genç, Uğnut, Vâlir,  Çapakçur kazası kâmilen ve nahiyeniz ahalisinden bir kısmı bu meseleye bi'l-fi'il iştirak etdiler. Diğer kısmı da muhâlif bulunmanızdan nâşî kendilerini bu mücâhede-i diniyeden  mahrum tutdunuz. Bu hal-i esef ihtimaliniz cümlemizi müte'essir bırakmışdır. Rica ederim tutmuş olduğunuz yoldan ictinâb ile ittifakımıza dâhil olunuz sizce mümkün değilse hiç olmazsa bize de karışmayınız. Ve adamlarımızı ve gelip geçenlerimizi tutmayınız. Ve bî-taraflığınızı muhafaza ediniz aksi takdirde şu harekatınız aşâ'iri galayana getirerek neticesi fenâlığa müncer olacakdır. Şu ma'ruzatıma gücenmeyiniz ve hiddet dahi etmeyiniz. Benim maksadım size Tahir Bey merhûmdan bize yadigâr kalmış ve öteden beri bu vilayetin eşrâf ve hanedanından bulunmak dolayisiyle size hiç bir suretle fenâlık gelmesini arzu etmediğimden ileri gelerek işbu arizayı yazıp takdim ediyorum. Bakî cümlenizin afiyetde olmanızı cenab-ı hakdan niyazla te'yid-i ihtiram eder. Ve arizama cevab intizar ederim efendim.”