Bir kaşık tüketildiğinde vücudun günlük ihtiyaç duyduğu demirin yüzde 20'sini, kalsiyumun yüzde 17'sini ve potasyumun da yüzde 17,5'ini karşılayan dut pekmezi, Bingöl'ün kırsal kesimlerinde yaşayan vatandaşlar tarafından yöresel yöntemlerle üretiliyor.
Daha çok güneşli bölgelerde yetişen kara ve beyaz dutlar, çeşitli işlemlerden geçirilerek pekmez, pestil, kurudut ve orcik haline getiriliyor.
Bingöl'de kış hazırlıkları kapsamında dallarda olgunlaşmış dutları silkeleyerek toplayan Bingöllü kadınlar, pekmez yapımına başladılar.
Solhan ilçesindeki bahçesinde yetiştirdiği dutları pekmez haline getiren Beyaz Kanat, üretilen dut pekmezinin zorlu ve farklı işlemlerden geçirilerek yapıldığını söyledi.
Dut pekmezinin yapılışını Zazaca olarak anlatan Kanat, "Dut ağacına çıkan bir kişi dallara vurarak yerde serilen naylonun üzerine dutların dökülmesini sağlıyor. Toplanan dutlar kazanlara konuluyor ve odun ateşinde kaynatılıyor. Bir süre kaynayan ve su haline gelen dutların bir torba içinde suyu süzülerek kaba konuluyor. Kazanlara konulan dut suyu, odun ateşinde yavaş yavaş kaynatılarak pekmez halini alıyor. Tekrar süzülüp tepsilere aktarılan pekmez, gerekli kıvama gelmesi için bir ay boyunca güneş altında bekletildikten sonra pamuklu, ince tülbent bez ile süzülerek bidonlara alınıyor. Bir süre dinlendirilen pekmez, tüketime hazır hale geliyor." dedi.
Dut pekmezinin bilinen faydaları ise şu şekilde ifade edilir:
“Kansızlık çeken hastalarda büyük yararlar sağlar. Mide hastalıklarına, özellikle de ülser şikâyetine karşı faydalıdır. Astım ve bronşit hastalıklarına karşı yararlıdır. Soğuğa karşı vücut direncini artırıcı özelliğe sahiptir. Sporcular için enerji deposudur. Bebeklerin büyümesinde ve gelişmesine yardımcıdır. Çocukların zekâ gelişimine yardım eder. Gargara şeklinde ağız ve boğaz hastalıklarına karşı etkilidir. Çocuklarda sık sık rastlanan pamukçuk için de yaygın olarak kullanılmaktadır.”
