Bağımsız milletvekiline baglılık..

MARDİN'den ben ayrılmışım o gelmiş. Karşılamak için tam 485 araç Mardin Havaalanı'na gitmiş.
Mardin'e adımımı atar atmaz kimin kapısını çalsam, kiminle konuşsam, yoldan çevirdiklerimi dinlemeye başlasam, ağalardan beylere ama en çok da yoksullar ve gençlere kadar herkes onu anlattı bana. Süleyman Bölünmez.

Bir önceki seçimde Mardin'de, yine herkesten aynı yoğunlukta bir şikáyet duymuştum. Meclis'e gittikten sonra kendilerini tamamen unutan milletvekillerinden yakınmışlardı.

İlk kez Meclis'e gönderdikleri bir insan, Süleyman Bölünmez, Mardin bağımsız milletvekili, dönüp gelmiş, halkın derdini dinlemiş, yardım etmiş, yoksulun odununu kömürünü göndermiş. Çarşıda, yaşlı bir bey yanıma yaklaştı "Beni, Ankara'ya götürdü ameliyat ettirdi" diye anlattı. 1200 Mardinli genç onun bursuyla okuyormuş.

Polisten, memurdan, havaalanı güvenlikçilerinden bile onu dinledim. Mizansen gibi bir şey. Ama öğretseniz bu kadar olmaz. Kısa kesmek gerekirse, iki gün kaldığım Mardin'de herkes Bölünmez'e kilitlenmiş durumdaydı.

Neden? Çünkü, AKP Bölünmez'e acayip bir oyun oynamış. Süleyman Bölünmez bu yıl da bağımsız adaylığını koymuş. AKP, kendi listesinden aday olması için Bölünmez'i ikna etmiş ve Mardin ikinci sıraya yerleştirmiş.

İşte bu sırada ne olduysa olmuş, bağımsız adaylar için başvuru süresi dolduktan sonra, AKP Bölünmez'i istifaya zorlamaya başlamış. Ve bu baskı sonuç vermiş. Bölünmez, son anda istifa emiş. Artık Süleyman Bölünmez yarış dışı. 23 Haziran'da Mardin'e döndüğünde herkes onun ne söyleyeceğini merak ediyordu. Acaba hangi partiyi gösterecekti? Bölünmez bir şey söylemedi. Mardin'de işler iyice karıştı.

Mardin'de deprem yaratan bu istifanın arkasında, AKP il yönetiminin, "Bölünmez de, karısı da içki içiyorlar" diye merkeze baskı yaptığı iddiaları var. Bir başka iddia ise, AKP'nin Kürt oylarını çekmek için Bölünmez'in yerine Kızıltepe'den bir isme listesinde yer vermek istemesi.

Yolsuzluk söylentileri de nedenler arasında sayılıyor.

Süleyman Bölünmez, M-Oil-Bölünmez Petrol'ün sahibi. Hakkında akaryakıt kaçakçılığı ve devlete 100 trilyonluk vergi borcu nedeniyle açılmış davalar var. Bu da Tayyip Erdoğan'ı caydırmış olabilir deniyor. Mardinliler, "Geçmişi bizi ilgilendirmez" diyorlar. Halkın hizmete, yardıma, insan yerine konmaya o kadar ihtiyacı var ki, bunun dışındaki her şey "teferruat".

Mardin'in gümüş ve altın telkári işçiliği çok meşhur. Turizmin canlanmasıyla telkári atölyelerinin sayısı da artmış. Bir dükkána giriyorum, Hıristiyan olan sahibi hem eserlerini gösteriyor hem sohbet ediyoruz: "Bu olaydan sonra çoğu kişi oy kullanmayacak" diyor. "Burada hepimiz memleketimizin ilerlemesi için AKP'ye verecektik. Süryaniler de AKP'den memnun. Şimdi iş biraz değişti."

"Eğer AKP, Bölünmez'li bir liste çıkarsaydı burada dört milletvekilliğiyle birinci sıraya yerleşebilirdi" diyor kuyumcu. Şimdi AKP, iki milletvekili çıkarsa iyidir. Ortak kanı böyle.

DTP Genel Başkanı Ahmet Türk, Mardin'den bağımsız aday. Onun ismi üzerinde tartışma yok, ama DTP'de de diğer partilerdeki gibi merkezin gösterdiği adaylardan rahatsızlık var.

CHP Milletvekili Mahmut Duyar, yine aday. İşi zor. Köy çalışmalarından döndükten sonra yaptığımız görüşmede, "Bu bölge insanı CHP'yi değil ama beni sever" diyor.

Doğan Haber Ajansı Mardin muhabiri Adnan Avuka, ikram uzmanı. "Mardin mutfağı mı diyorsun gel" diyor ve beni Sevim Ademhan'ın yeni şehirdeki lokantasına götürüyor. İçli köfteler o kadar güzel ki, uçak yolculuk tarihimin en büyük skandalını göze alarak İstanbul'a çantamda içli köftelerle dönüyorum. Sade ve temiz mekánda üç bin yıllık Mezopotamya mutfağından günümüze gelen tatlara ulaşıyorsunuz. Erdoba Konakları gibi güzel otelleri var ama yine de turizm altyapısı yetersiz. Belediye Başkanı Metin Pamukçu, işçi ambarı haline getirilmiş olan belediyeyi temizlemekle meşgul. 5 milyar aylık alan işçi varmış. Mardin'in derdi su. AKSU projesi başlamış, ovaya su gelmiş ama o masal gibi yükselen eski kente su getirmek için çok pahalı bir altyapı lazım.

Mardin, Ankara'ya 6 milletvekili gönderiyor. Bence AKP için Mardin'den 2 sandalye garanti. DTP de 2 bağımsız adayını gönderebilir. Ama DTP sürpriz yapabilir ve bağımsız olarak seçime giren DTP Genel Başkanı Ahmet Türk'ün yanı sıra Emine Ayna ile birlikte Dr. Karman Yıldırım'ı da Meclis'e yollayabilir. Mardin'den 1 koltuk da CHP'nin olabilir. Mardin'in altıncı milletvekilini hangi partinin çıkartacağını Süleyman Bölünmez'in oyları belirleyecek.
 
Hürriyet / Ferai Tınç


Bölünmez'in intikamı

Halk AKP'nin 2002 seçimlerinde 19 bin oy alarak Meclis'e giren Bölünmez'e yaptıklarını konuşuyor. 22 temmuz seçimlerine bağımsız adaylık başvurusu yapan Bölünmez'e sonra AKP'den de teklif geliyor. AKP listesiin ikinci sırasına konulan Bölünmez, bir süre sonrea gizenmli biçimde adaylıktan çekiliyor. İddiaya göre Bölünmez AKP'nin baskısı üzerine istifa etti.

Otomobilimizin sıcağı bir buhar kazanına dönüştüğü ovadan Mardin'e yaklaştığında, kentte gizemli bir silüet oluşturan taş evlerini görkenmi insanı etkiliyor. Yeşilin sarımtrak taşlara yenildiği ve sanki binlerce yıl öncesinden kalmış yapıların insan beklediği kentte, daracık sokaklar gölgelerin bekçiliğini yapıyor!

Gecekonduların tarihin sırtında bir hançer gibi durduğu kent merkezinde, kamu binalarının çirkinliği, gelişigüzel briket binalar, yıllar sonunda inşa edilen nakışlı duvarlara yapışmış keneleri andırıyor. Gleceği turizmde olması gereken bir kentin kendi ayağına nasıl kurşun sıktığını görlmek için birer altın sandukaya benzeyen binalara bakmak yetiyor. Mardin'de tarih hem, görkemli ve mağrur duruyor hem de çevresinde duran rezalete ağlıyor.

Bu durum şüphesiz Güneydoğu'da adeta tüm geçmişiyle eşya gibi bir kenara atılan kentin sahipsizliğini de dışa vuruyor. Siyasetin feodalitenin çıkar çakında döndüü kentte, hem geçmişteki belediye başkaları hem de milltevekilerinin ihmali bu kimsesizliğin temelini oluşturuyor. Aslıda bu durum Güneydoğu'nun tüm kentlerinde hakimiyetini sürdüruyor. Aşiret ve akraba ilişkileri "bannecilik", "bir şey olmaz"cılık, "idare et"çilikten kaynaklanan duyarsızlık yüzünden insanların çıkarları kentlerin çıkarının önüne geçiyor, sonra da geri kalmış kentle insanı aynı çukra çekiyor.

Türk'ün Arap'ın, Kürt'ün Süryani'nin, Ermeni'nin aynı ortamda hoşgörü içinde yaşadığı geçmişi ilattan öndce 8 bin yılına uzanan Mardin, her ne kadar çok dilli ve çokkültürlü onurunu yaşasa da onlara aynı kucağı açan kente duyarsızlık yıkılamıyor. Coğrafi konumu nedeniyle yapılaşmanın tarihi evleri bir keşmekeşe çektiği kentte, son 10 yıldır yerleşim alanları tarihi kalenin aşağılarında oluşuyor. Kenti çevreleyen ovanın batı tarafında oluşturulan yeni şehir, kalenin eteklerindeki eski evlere yönelik tahribatı bir nebze olsun durdurmayı amaçlıyor.

Geçimini tarımla sürdüren Mardinliler de sanayileşememnin sıkıntısını yaşıyor. İşsizlik tüm bölge kentleri gibi Mardin'de de etkisini hissettiriyor. Gençler umutsuzluk yaşıyor. Belki bu yüzden olsa gerek; partilere ve seçime kimse ilgi göstermiyor.

Kenti dolaştığınızda bir tek bağımsız milltevekili Süleyman Bölünmez'in afişleri dikkat çekiyor. Herkes AKP'nin 2002 seçimlerinde 19 bin oy alarak Meclis'e giren Bölünmez'e yaptıklarını konuşuyor. 22 Temmuz seçimleri için bağımsız adaylık başvurusu yapan Bölünmez'e sonra AKP'den de teklif geliyor. AKP listesinin 2. sırasına konulan Bölünme, bir süre sonra gizemli biçimde adaylıktan çekiliyor. İddiaya göre Böünmez AKP'nin baskısı üzerine istifa ediyor. MOİL akaryakıt şirketinin sahibi olan Bölünmez'in, kimi yakıt tüccarklarının hükümete yaptığı baskı sonucu diskalifiye edildiği iddiaları da kentte konuşuluyor. Ancak AKP'nin TBMM'deki icraatlarına destek veren, bunun yanısıra bir kent bir kent belediyesini de partiye kanzandıran Bölünmez'e yapılanlar Mardinliler arasında öfke oluşturuyor.

Saaadettin Tantan'ın İçişleri Bakanlığı döneminde yürütülen Fırtına Operasyonu'nun zanlılarından olan Bölünmez, milletvekili olmadan önce 100 trilyonluk akaryakıt kaçakçılığıyla yargılanıyıor ve 7 ay hapis yatıyor. Arap kökenli olan Bölünmez bölgede feodal bir gücü olmamasına karşın 2002 yılında bağımsız milletevekili seçiliyor. Kimileri "parayla oy aldı" dese de Bölünmez'in ekonomik sıkıntıdaki yerleşim birimlerinde fiziki sorunları çözerek, yoksullara yardım ederek, hastaları tedavi ettirerek ve binlerce öğrenciye burs vererek seçildiği konuşuluyor.

Bu yüzden olsa gerek bu seçimlede bölgedeki tüm partilerin odağında Bölünmez duruyor. Kenti dolaştığımızda her yerde "Şimdi sıra sizde" yazılı afişler çıkıyor. Garsonundan, taksicisine, lokantacısından işçisine kadar toplumun her kesiminden insanlar "Hangi partiye oy vereceksiniz" sorusuna "Bölünmez" yanıtını veriyor.

Mağduriyet edebiyatı ile yurttaşı kandırmaya çalışan AKP'nin gerçekten mağdur ettiği Bölünmez için herkes, "Zulme uğradı" diyor. "Peki Bölünmez AKP'den intikam alır mı?" diye sorduğunuzda ise  herkes "Alacak, almalı" diyor. Hatta rakipleri bile böyle konuşuyor. Kente geldiğinde 500 kadar araçla karşılanan Bölünmez ise seçmenlerini serbest bıtraktığını, istedikleri partiye oy verebileceklrini söylüyor. Ama tüm Mardinliler Bölünmez'in AKP'ye karşı çıkacağını ve son işareti vereceğini düşünüyor.

Saadet Partisi'nden seçilen belediye başkanı Metin Çubukçu'nun bir süre sonra AKP'ye geçmesinin ardında da bölünmez bulunuyor. Bölünmez'in seçimin sonucunu etkileyebileceğini ifade eden Pamukçu, kentin su sorununun kangrene dönüştüğünü, 30 kilometre uzaktaki Beyazsu'dan alınan kaynağın kente ulaştırılmasında son aşamaya geçildiğini vurguluyor. Pamukçu tarihi evleri adeta kemiren gecekondularta yönelik bir kentsel dönüşüm projesi geliştirdiklierini kültürel dokuyu korumak için UNESCO'ya proje sunduklarını ifade ediyor.

Mardin'de DTP dışı bağımsız adaylardan biri olan Ferhan Ademhan da AKP'nin oylarını bölmeyi hedefliyor. Temayül yoklamasında birinci çıkmasına karşın aday gösterilmediğinden yaknan Ademhan AKP listesinin kentte tepki çektiğini söylüyor. Ademhan bile Bölünmez'in haksızlığa uğradığını belirtirken "İstifa ettirildi, zulme uğradı" diye konuşuyor.

Mardin'deki 6 milletvekilinin dağılımında Bölünmez'in tavrının çok etkili olacağı konuşuluyor.

2002 seçimlerinde 2 milltevekili çıkaran CHP, kentteki varlığını korumaya çalışıyor. CHP ve DSP'nin oyları son iki seçimde 27 bin civarında seyrediyor. CHP'nin 5. sırasında Süryani aday Gebro Tokgöz bulunuyor. Tokgöz kentte 6 bin civarında azınlık oylarını CHP'ye çekmeye çalışıyor.

1. sıra adayı olan Mardin milletevekili Mahmut Duyan, köken olarak DUP'li olduğunu söyliyor. Aşiretin tek üniversite mezunu olduğu için politikaya zorla sokulduğunu belirten Duyan, kanet merkezinde Kızlıtepe, mayıdağı ve Derik'tki etkinliğini kullanarak CHP'yi öne çıkarmayı hedefliyor. Duyan da milletvekili seçiminde Bölünmez'in tavrının önemli olacağını belirtirken, "Bizden yana tavır alırsa CHP Mardin'den 3 milltevekili çıkarabilir" diyor. Duyan sçimde CHP'nin 2 , AKP'nin 2 ve bağımsızların ise 2 milletvekili çıkaracağına inanıyor.

CUMHURİYET / MEHMET FARAÇ - ADNAN AVUKA