Yüksek enflasyona bağlı mali sıkıntıların devam ettiği bu dönemde önü alınamayan kiralar, her geçen gün daha da artıyor. Bingöl'de 20 Bin lirayı aşan kiralar nedeniyle kiracılar büyük sıkıntı yaşarken, ev sahibi ‘3 milyona aldığım evi 5 Bin liraya neden kiraya vereyim?' tezini savunuyor. Emlakçıların ise daha fazla komisyon alabilmek için kiraları yükselttiği iddia edilirken, bazı ev sahiplerinin de yıllardır oturduğu evlerden çıkmayıp aldıkları yeni evleri çok daha yüksek rakamlardan kiraya vererek ekstra kazanç sağladıklarını ifade ediliyor.
İşte emlak piyasasına ilişkin yapılan ön araştırmada öne çıkan başlıklar ve düşündüren iddialar…!
KONUT KİRALARI NE KADAR?
Bingöl'de bina yaşının yüksekliği ve çarşı merkezine uzaklığı esas alınarak yapılan değerlendirmelerde, bu kritere uygun dairelerin kiraları en düşük 3 bin TL civarında. Ancak yeni yapılarda kiralar metrekaresine göre 10 ila 20 Bin TL arasında değişiyor. Yer yer eşyalı kiralık daire fiyatları 25 Bin TL'ye kadar yükseliyor! Çoğunlukla öğrenci ve tayinci bekar kamu görevlileri tarafından tercih edilen apart dairelerde ise kiralar 7 Bin ila 14 Bin TL arasında değişiklik gösteriyor.
KİRALARDA SARI SİTE VE EMLAKÇILARIN PAYI…
Alım-satım ve kiralama ilanlarının yayınlandığı sarı site, piyasa oynaklığının temel sebeplerinin başınsa gösteriliyor. Buradaki fiyatlar emsal alınarak piyasada alım ve satımlar gerçekleştiriliyor. Ancak fiyatları girenler emlakçılar! Mülk sahipleri de bu rakamları emsal alarak satış ve kiralama rakamlarını bu site üzerinden belirliyorlar.
Fiyat artışlarındaki en önemli iddia ise resmi ya da piyasada resmiyeti bulunmayıp emlakçı diye nitelendirilen kişilerin alım-satımlarda alacakları komisyon bedellerini yüksek tutmak için fiyatları yükseltmesi olarak ifade ediliyor.
Ayrıca emlakçıya danışan mülk sahiplerine “Yan taraf şu kadar, sen neden bu kadar istiyorsun?” denilerek mülk sahiplerine fiyatları arttırmaları tavsiyesinde bulunup piyasayı yükselttikleri de iddialar arasında…
VERGİ ÖDENMİYOR….
Firmalar hariç birçok kişiye fatura kesilmeyerek vergi kaçırıldığı iddia edilirken, fatura kesilmemesinin sebebi olarak da “Yıllık kira bedeli üzerinden yüzde 18 KDV alınıyor, kişi bu bedeli ödemek istemediğinde fatura talep etmiyor” olarak ifade ediliyor.
TOKİ'LER ÇARE OLMADI? EV SAHİPLERİ EK KAZANCA DÖNÜŞTÜRDÜ!
Bingöl'de özellikle deprem riski nedeniyle güvenli yapılara olan ilgi, TOKİ konutlarında da fiyatları yükseltti. Kültür Mahallesi'nde yapılan TOKİ konutlarının tamamlanmasıyla mülk sahiplerinin taşınması sonrası kiraların frenleneceği düşünülüyordu ancak bu da çare olmadı.
“Neden çare olmadı?” sorusuna verilen yanıt ise şöyle oldu; “6-7 yıldır insanlar evlerini boşaltıp kiraya gitmişler. Eski kiracı oldukları için 3-5 Bin lira kira ödüyorlar. Yeni TOKİ konutlarına ise taşınmayıp buraları kiraya verdiler. Şu anda Kültür TOKİ'de 8-15 Bin lira arası kira alınıyor. Yani buradaki bir hak sahibi başka yerde 5 bin liraya kirada oturuyor, kendi evini 15 Bin liraya kiraya verip 10 Bin Lira ekstra kazanç elde ediyor. Durum böyle olunca haliyle kira piyasası düşmediği gibi daha da yükseldi. Ayrıca TOKİ, burada satışa sunacağı belirtilen konutları da satmadı. Bu da ayrı bir konu…”
EV SAHİPLERİ NE DİYOR?
Yüksek kiralara karşı tepki gösteren vatandaşların savunması ‘Aç gözlülük' olurken, mülk sahipleri de mülk sahiplerinin savunması “2-3 milyon lira verip aldığım evi neden 3-5 Bin liraya kiraya vereyim?” şeklinde yapıyorlar.
Bazı emlakçılar ise mülk sahiplerinin rakamları yükselttiği iddiasında! Kiralık ev ya da işyeri için istenen kira bedelinin yüksek olduğunu öne süren emlakçıya iş verilmediği, bu nedenle emlakçıların da mülk sahiplerinin talebi doğrultusunda rakam yazdıkları belirtiliyor.
ASGARİ ÜCRETLİLER İÇİN VAHİM TABLO! GELECEK YIL DAHA VAHİM…
Özel sektör ya da kamuda asgari ücretlerle çalışanlar için bu rakamlar kara bir tablo çiziyor. Aylık 17 Bin TL ücret alan evli ve 2 çocuklu bir babanın en düşük kirada oturması durumunda ile geçinmesi mümkün gözükmüyor. Kirasını arttırmak için kiracısını çıkartıp yeni kiracıya iki üç katı rakamlarda evini kiraya vermek isteyen ev sahiplerinin bu tavrı, asgari ücretlileri tümüyle açlığa mahkûm edecek türden…
Emlak sektörü temsilcileri, devlet eliyle müdahale edilmediği taktirde gelecek yıl tek maaşlı memur ailelerinin dahi ciddi sıkıntı yaşayacağı görüşünde.
İŞYERLERİNDE KİRALAR NE?
Düzağaç bölgesi, özellikle Üniversite Caddesi'nde kiralar orta ölçekli metrekareye sahip işyerlerinde 10 Bin ila 25 Bin Lira arasında değişiyor. Çarşı merkezinde ise Bankalar emsal alınıyor. Bankalar 80-120 Bin lira arasında kira öderken, normal işletmeler için de bankalar emsal gösterildiği için kiralar yüksek tutuluyor. Çarşı merkezinde bina yaşı, konumu dikkate alındığında resmi kuruluş olmayan işyerlerinin kiraları 5 Bin ila 80 Bin TL arasında değişiyor.
