Işsizler kentinde kahvehane fabrikası!

Türkiye genelinde olduğu gibi Bingöl'de işsizlik çığ gibi büyüyor. Köyden şehre göç olaylarının artması bu sorunu ikiye katlarken vatandaşın gözü açılacak üniversitede. Kimileri üniversitenin açılmasını kurtuluş olarak görürken, kimileri de yıllardır hayata geçirilemeyen bu projenin bir süre daha askıda kalacağı inancında. Özel sektör yatırımlarının yapılmadığı Bingöl'de en fazla ilgi gören sektör ise kahvehanecilik. İşsizliğin her geçen gün ileri bir boyuta ulaşması karşısında fikir geliştiren bir kişinin ‘Bingöl'de en karlı iş kahvehaneciliktir. Kürsüleri çok seviyoruz, çalışmaktan çabuk sıkılırız. Ben de kahvehane açacağım” sözleri, içinde bulunulan acı durumun özeti oluyor.
Avrupa musluğu kesildi
2000'li yıllara kadar Avrupa'daki gurbetçilerin gönderdiği paralarla ayakta duran Bingöl'de artık bu musluklar da kesildi. Birçok gurbetçinin kaçak yollarla gittiği ülkelerde yakalanıp geri gönderilmesi, ekonomik sıkıntıları beraberinde getirdi. Öyle ki, zaman zaman Avrupa'daki gurbetçilerin Türkiye'deki yakınlarından para istedikleri de şahit olunan konular arasında yer alıyor.
Bingöl'de Kahvehane, Kayseri'de Fabrika açılıyor
İşsizliğin diz boyu olduğu Bingöl'de her gün ayrı bir kahvehane veya oyun salonu açılırken, Kayseri'de neredeyse her gün bir fabrika açılışı yapılıyor.
Resmi rakamlara göre 86 bin nüfuslu Bingöl merkezde yaklaşık 200 kahvehane bulunuyor. En büyük sorun olarak gösterilen işsizlik için bugüne kadar atılan somut bir adım ise bulunmuyor. Fabrikası, üniversitesi, havalını ve sanayisi bulunmayan Bingöl, memur maaşları ile ayakta duruyor ancak kredi kartı kullanımının yaygın olması nedeniyle nakit paralar bankalarda dönüyor, cepteki soğukluk yine devam ediyor.
Kayseri'de 700'ün üzerinde üretim yapan fabrika olmasına rağmen, 2007 yılında sadece bir günde 101 fabrikanın açılışı yapılmıştı. Bingöl'de ise üretenlerin değil, tüketenlerin doldurduğu kahvehaneler gözdeliğini koruyor.
En büyük engel ne?
Bingöl'de üretime yönelik iş sahalarının açılmamasında en büyük engel olarak ulaşım sorunu gösteriliyor. Bunların başında geçmiş dönemlerde Bingöllülerin büyük hayallerini süsleyen ve milyarlarca para harcanarak başlayan ve ödenek sıkıntısı nedeniyle yarım bırakılan havaalanı inşaatı geliyor. Bingöl Valisi İrfan Balkanlıoğlu'nun ‘İşadamlarına Bingöl'e yatırım yapın diyorum ama her defasında ulaşım sorunu öne sürülüyor' şeklindeki sözleri, sıkıntıyı özetlemeye yetiyor.
Üniversitenin açılması ve öğretim üyelerinin Bingöl'e gelmesi, iş adamlarının yatırım yapmaları, üretim fabrikalarının hızla yayılması, organize sanayi bölgesi (OSB)'nin yatırımcıya kavuşması ve dahası… Tüm bu gelişmelerin önünü kesen etken; havaalanının yapılmayışı. Havaalanının kısa sürede tamamlanması için kolları sıvayan ve Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ile bizzat görüşen Vali Balkanlıoğlu, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamasında “Ulaştırma Bakanına, ‘Bingöl Üniversitesi açılacak. Bu nedenle havaalanına ciddi bir ihtiyacımız olacak' dedim. Ulaştırma Bakanı da bana ‘2009'da olur dedi” ifadelerine yer vermişti. Bu durum, üniversite ve iş sahalarının yaygınlaşmasının 2009'dan sonra gerçekleştirileceğinin de işaretçisi özelliğini taşıyor.
Şimdilerin gözde mesleği ‘memurluk!'
İşsizlik karşısında her geçen gün eriyen gençlik, çare arayışını sürdürüyor. Özel sektörde ‘masa başı' iş bulamayan gençler, KPSS hazırlık kurslarına akın etmiş durumda. Mesleki eğitimin ilgi görmemesi ve meslek liselerinin katsayı uygulamasıyla çökertilmesi, mesleksiz bir nesil yetişmesi için atılan en büyük adım ve en büyük darbe olarak tarih sayfalarında yer alıyor. Özel sektör kalifiye elaman, gençler ise iş bulamamaktan yakınıyor. ‘Masa Başı' haricindeki iş alanlarını benimsemeyen gençliğin şimdilerdeki en büyük umudu ‘Devlet Memuru' olmak. Çünkü ‘devlet memuru olursam hayatımı garantiye almış olurum' düşüncesi hakimiyetini koruyor. Öyle ki, özel sektörde fazla maaş imkânı olsa dahi gençlerin, daha az maaşla devlet memurluğu görevini tercih etmesi toplumda yaygın olan durumların başında yer alıyor.
Şans oyunlarına ilgi artıyor
Meslek sahibi olamadıkları için işsizlikten kurtulamayan gençlik, gündüz kahvehanelere, akşam KPSS kurslarına gidiyor. Zamanlarının büyük bir kısmını kahvehane köşelerinde öldüren geçlik, harçlığı yettikçe şans oyunlarından kazanç elde etmenin yollarını arıyor. ‘Kısa yoldan zengin olma' hayallerinin peşinden koşanların en fazla ilgi gösterdikleri şans oyunları başında ‘sayısal loto', ‘spor toto' ve ‘iddia' geliyor. Öyle ki ellerine geçen 3–5 kuruş cep harçlığını bile şans oyunlarına yatırıp elde edilmesi planlanan paralarla ayakta durmayı düşünenlerin sayısı da oldukça fazla.
İşletmeciler gençlikten yana dertli
İşsiz olup ‘iş bulamıyorum' diyenlere özel sektörden aksi yanıtlar geliyor. ‘Bingöl'de işsizlik değil, mesleksizlik yaygın' diyen işletmeciler, gençlerin büyük bir kısmının iş beğenmediğini altını çiziyor. Meslek kurslarının 20–30 kişiyle tamamlandığına dikkat çeken işletmeciler, teknoloji harikası bilgisayarların öğrenilmesi için açılan kurslara gidiş amaçlarının da farklı olduğunu öne sürüyor.
Bilgisayar kurlarının meslek öğrenmek yada kalifiye eleman olmak için değil, ‘memurluk şartlarına uyum sağlamak amacıyla' tercih edildiğini anlatan işletmeciler “ilimizde iş sahalarının yetersiz olduğu kabul edilen bir gerçek. Ancak bu gerçekler arasında mesleksizlik de oldukça yaygın. Meslek kurslarına gerçek manada meslek sahibi olmak için değil, ‘em azından memurluk sınavını kazanırsam elimde belgem olsun' düşüncesine dayalı olarak gidiliyor. Bu durumu çok daha geniş şekilde ele alıp yorumlayabiliriz. İşsiz olduğunu savunan gençlik, aslında çok da masum değil. Gençliğin kendisini sorgulaması, eksikliğin sebeplerini araştırması ve kendisini geliştirmesi lazım” diye konuşuyor.