Meşhur bingöl yağı!

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından yapılan, ‘Bingöl Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması' çalışması Bingöl'ün hayvancılık potansiyelini bir kez daha gözler önüne serdi.

SURİYE'YE HAYVAN İHRAÇ EDİLİYORDU!

Bingöl İlinin ticaretinin; yağ, keçi kılı, ham deri, av derisi gibi hayvan ürünleri ile her cins hayvan alım ve satımının teşkil ettiği kaydedilen araştırmada, “Bunlardan başka ceviz, kitre ve çiriş de ticaret maddeleri arasında sayılabilir. Bingöl'de her yıl koyun, keçi ve sığır gibi kasaplık hayvanlar Elazığ, Diyarbakır, Urfa ve Gaziantep gibi büyük merkezlere sürüler halinde gönderilir. Yapağı ve kıl genellikle kırkılmadan hayvanların üzerinde gönderilmekte ise de, bir kısmı da kırkılmış olarak sevk edilmektedir. Eskiden bu bölgelerden Suriye'ye de hayvan ihraç edilmekte idi” denildi.

BİNGÖL YAĞI

Piyasada Urfa yağı adıyla tanınan yağların önemli bir kısmı Bingöl'ün muhtelif bölgelerinden elde edilen yağlar olduğunu belirtilen raporda, “Bunlar eskiden Urfa'da toplatıldıktan sonra bu ad altında büyük merkezlerde biriktirilmekte idi. Bu iş ile meşgul olan tüccarlar asıl nefis yağların buralardan toplandığını öğrenmişlerdir.

Büyük tüccarların adamları yayla ve köylere kadar giderek yağ toplayıp Elazığ ve diğer merkezlere sevk etmektedirler. Av ve hayvan derileri ile bal sevkiyatı daha çok Erzurum'a, kitre, çiriş gibi maddeler İstanbul'a, ceviz de bilhassa Elazığ'a gönderilir” ifadelerine yer verildi.

Başta Elazığ olmak üzere Diyarbakır, Gaziantep, Urfa ve Adana'ya satılan hayvan ve hayvansal ürünler arasında Bingöl yağının ticari değerinin çok yüksek olduğu vurgulanan raporda, “Bingöl, yağını bu iller üzerinden İstanbul'a ve Ankara'ya göndermekte ve ihtiyacı olan maddeleri de buralardan almaktadır” denildi.

Bingöl'de özellikle küçükbaş canlı hayvan üretiminin büyük bir potansiyel olduğu ifade edilen raporda, “Türkiye'nin birçok yöresini etten ziyade canlı hayvan olarak pazarlamaktadır. Hayvansal ürünlerden süt işlenerek daha çok yoğurt, tereyağı ve peynir olarak hane halkı tüketiminde kullanılmaktadır. İl ekonomisine bal üretimi katkı sağlamaktadır. Üretilen ballar oldukça kalitelidir. Türkiye genelinde girebildiği pazarlarda yeterince rağbet görebilmektedir” denildi.

HAYVANCILIK ERİYOR

Bir zamanlar hayvan sayısıyla ‘depo' niteliğinde olan Bingöl, yıllar geçtikte hayvancılık potansiyelini kaybetmeye başladı. 1990 yılında 712 bin 841 olan yerli koyun sayısı 24 yılda 321 bin 56'ya; 618 bin 692 olan keçi sayısı ise 151 bin 753'e geriledi.

1990 ve öncesine kadar geçim kaynağının büyük bir bölümünü tarım ve hayvancılıktan sağlayan Bingöl, 1995 yılından sonra hayvancılık potansiyelini kaybetmeye başladı.1990 ile 2014 yılları arasında koyun sayısındaki kayıp: 391 bin 758.

1990 yılında 403 bin 278 olan kıl keçisi, 1995'te 186 bin 624'e kadar geriledi. 5 yıl içerisinde 216 bin 654 azalan kıl keçisi sayısı, ileriki yıllarda da artış göstermedi. 2000 yılında 172 bin 525 olarak kaydedilen kıl keçisi sayısı, 2005'te 151 bin 197'ye, 2009'da 74 bin 740'a kadar geriledi. Bu tarihten sonra iyileştirme görülen kıl keçisi sayısı 2014 yılında 77 bin 13 artarak, 151 bin 753'e ulaştı. Bu rakamla dahi TRB1 bölgesindeki iller arasında birinci sırada yer alan Bingöl, keçi sayısındaki düşüşleri yaşamasaydı Türkiye'de parmakla gösterilir il konumunda olacaktı.