Nasa'nın uydusu izafiyeti doğruladı

Bilim adamları, Einstein'ın görelilik kuramının iki etkisini ölçmek üzere aşırı hassas dört jiroskop kullanan Gravity Probe B'nin gönderdiği verilerin Einstein'ın iki kilit kuramından ilkini doğruladığını, diğerinin doğruluğunun anlaşılması için de 8 aylık bir çalışma gerektiğini belirttiler.

Florida'daki Jacksonville'de düzenlenen fizik konferansında araştırmanın ayrıntılarını açıklayan bilim adamları, Einstein'ın ünlü görelilik kuramının, "lastik bir örtü üzerine ağır bir bovling topu yerleştirilmesi örneğiyle anlatılan" jeodezik (yersel) etkinin doğruluğunun bu verilerle kanıtlandığını kaydettiler.

Einstein kuramına göre, "çerçeve sürükleme" tanımıyla da tabir edilen bu örneklemede, Dünya gibi dev bir cismin kendi çevresinde uzayın ve zamanın şeklini değiştirdiğini anlatmak için, bovling topunun en alt bölüme kadar oturarak, kendi çevresi boyunca lastik örtünün şeklini bozması örneği veriliyordu.

Jeodezik etkiyi anlatmak için verilen bu örnekte, bovling topu dönmeye başladığında, lastik örtüyü etrafına doğru çekmeye başlaması gibi Dünya'nın da yerel uzayı ve etrafındaki zamanı, döndükçe çok hafif de olsa sürüklediği savunuluyordu.

Bir yıllık bir süreçte jiroskopun dönme açısında ancak bir dakika kadar bir değişikliğe neden olabilecek bu etkiyle ilgili olarak, araştırmanın başında yer alan ABD'nin Stanford Üniversitesi'nden Profesör Francis Everitt, yer çekimi uydusunun jiroskoplarından elde edilen verilerin, Einstein'ın görelilik kuramının jeodezi etkisini teyit ettiğini belirtti.
Stanford öğretim üyeleri, çerçeve sürükleme olarak adlandırılan etkiyle ilgili olarak araştırmalarını bu veriler üzerinde

sürdürüyorlar. Bununla ilgili sonuçların 8 ay sürecek araştırmanın ardından bu yıl sonunda elde edilmesi bekleniyor.
Gravity Probe B yer çekimi uydusu 20 Nisan 2004'de California'dan fırlatılmıştı.

A.A