SGK ve İŞ-KUR denetlemiyor

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı İmran Aslan, Bingöl'de bu yıl yaşanan ölümlü iş kazalarının yüksekten düşme sonucu olduğunu hatırlatarak, basit bir emniyet kemerinin hayat kurtarabileceğini söyledi.

Bingöl Üniversitesinde Öğretim Üyesi olan İmran Aslan, 2018 yılında Bingöl'de ve büyük şehirlerde Bingöllü işçilerin hayatını kaybettiği iş kazaları hakkında değerlendirmelerde bulundu. Aslan, iş kazaları sonrası aileler ve işverenlerin anlaşmaya gittiğini belirterek, Türkiye'de yılda ortalama yıllık 2 bin iş kazasının meydana geldiğini taraflar arası anlaşma ve idari para cezası sonrası birçok iş kazasının da kayıtlara geçmediğini söyledi.

İŞ KAZALARI ÖRTBAS EDİLİYOR

Aslan, ‘‘Bu yıl, 2018 itibarıyla Bingöl'de ve başka illerde Bingöl doğumlu 5- 6 kişi inşaat kazaları sonucu hayatını kaybetti ve bunların çoğu yüksekten düşme sonucu oldu. Oysa basit bir emniyet kemeri hayat kurtarabilirdi. Her yıl kayıtlara göre 10 kişinin üzerinde kişi Bingöl ilinde inşaat kazaları sonucu ölmektedir. Ancak bu buz dağının gözüken yüzü olup iş kazası olarak kayıtlara geçmeyen ölümleri de eklemek gerekir. Türkiye'de ortalama 2000 kişiye yakın yıllık iş kazalı ölüm meydana gelmektedir. Ancak idari ve mali cezalar yüzünden dolayı çoğu kaza kayıtlara iş kazası olarak geçmemekte ve aile ile işveren anlaşarak konuyu örtbas etmeye çalışmaktadır.'' Dedi.

KAZLARIN GENEL NEDENİ İŞÇİNİN ÖZGÜVENİ

İş kazalarının çoğunun işçinin kendine olan güveninden kaynaklandığını söyleyen Aslan, ‘‘Birincisi bazı işçilerin yüksek öz güveni sonucu kişisel koruyucu takmaması sonucu iş kazaları meydana gelmektedir. Yapılan anket çalışmasında işçilerin kemer ve baret gibi kişisel koruyucu malzemelerini gereksiz gördükleri ve takmadıkları tespit edilmiştir, inşaatların çok yaygın olduğu Bingöl ilinde bunu görmek mümkün.'' İfadelerini kullandı.

SİGORTASIZ İŞÇİ ÇALIŞTIRANLARA CEZA KESİLMİYOR

Bingöl ve Diyarbakır gibi doğu ve güneydoğu illerinde sigortasız işçi çalıştıran iş yerlerine ceza kesmenin mümkün olmadığını söyleyen Aslan, ‘‘Doğu ve Güneydoğu illerinde bu cezaların oranı düşük olup çoğu sigortasız çalışan işçilere ceza yazmak mümkün olmamaktadır. İşverenin de dikkat etmesi gereken ise bu tür kazalar sonucu ciddi tazminatların ödenmesi gerektiğidir. Ölümlü iş kazasının işverene maliyeti 500 bin TL den fazla olabilmektedir. Özellikle Bingöl ve Diyarbakır illerinde işverenlerin çoğu İş sağlığı ve Güvenliği önlemlerini bir yük olarak görmektedir ve çalışanların yüzde 30'una kişisel koruyucu dahi sağlamıyorlar. Dolaysıyla kovulma korkusu olan işçilerin çoğu bu duruma itiraz edememektedir.'' Dedi.

OSGB'LERİN KÂĞIT ÜSTÜ HİZMETİ VE REKABETİ OLUMSUZ SONUÇLAR DOĞURUYOR

OSGB'ler arasında ki rekabetin olumsuz sonuçlarına da değinen İmran Aslan, ‘‘Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi    (OSGB) iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini vermekle yükümlüdür ancak çoğu OSGB  bu hizmetleri kâğıt üzerinde yapmakta ve ücretini aldığı işverenin istekleri dışına çıkamamaktadır. Piyasadaki yüksek orandaki kalifiyesiz İSG uzmanları da buna eklendiğinde durum daha da vahim hal almaktadır. Ayrıca OSGB'ler arasındaki müşteri kazanma rekabeti sonucu kişi başına verilen aylık hizmetlerin ücretleri indirilmektedir ve yeterli hizmet verilemeyecek fiyatlar ortaya çıkmaktadır. Türkiye'de OSGB'ler tarafından verilen birçok sağlık hizmeti gerçekte yapılmayıp ayrıca kâğıt üzerinde yapılıyor olarak gösterilmektedir.'' Dedi.

DEVLET ADINA DENETİM YAPAN KURUMLAR İL GENELİNDE DENETİM YAPMIYOR

Yeterli denetimlerinde il genelinde yapılmadığının tespit edildiğini söyleyen Aslan, ‘‘Devlet adına bu işleri yürütmekle yükümlü çalışma bakanlığı ve İŞKUR' un il genelinde yeteri denetim yapmadığı tespit edildi. Eğer iş yerleri günlük gizli denetimlerle kontrol edilirse ve gerekli cezalar verilirse işveren bu önlemleri almaya daha da zorunlu hale gelecektir. Sonuç itibarıyla yeni bir yasaya ihtiyaç olduğu aşikâr, bunu için işçi temsilcileri, işveren temsilcileri, üniversitelerin İSG birimleri ve OSGB'lerin temsilcilerinin görüşü alınmalı. Kâğıt üzerinde zorunluluktan dolayı yürütülen İSG hizmetleri çaba ve kaynak israfından başka bir şeye sebep olmamaktadır. Ayrıca kişisel koruyucu ekipmanları devlet tarafından işçilere ücretsiz sağlanmalıdır.'' İfadelerini kullandı.