Sokakta çalışan çocuklarla ilgili Nisan ayından beri yürüttükleri ‘Yarınlar Geleceğimiz' adlı proje hakkında söyleşide bulunduğumuz proje koordinatörü Mahmut Buyankara, çocukların sokakta çalışmasındaki sebep-sonuç ilişkileri hakkında önemli bilgiler verdi.
Proje çalışmaları kapsamında önemli sonuçlara ulaştıklarını belirten Buyankara, Bingöl'de sokakta çalışan toplam 192 çocuk tespit ettiklerini, aileleriyle görüştüklerini ve 70'ten fazlasının ikna edildiğini aktardı.
Bingöl'de daha önce yapılmayan bir tespit ve ikna çalışması yapıldığının altını çizen Buyankara, sokakta çalışmanın sebepleri, olumsuz etkileri ve sonuçları hakkında şunları söyledi.
Çocuklar hangi iş kollarıyla uğraşıyor?
“Bunların çoğu ayakkabı boyacılığı yapıyor. Bazıları mendil satıyor, bazıları kuru yemiş, çiçek, sakız, çorap vb. satıyor. Sattıkları ürünlerin çeşidi arttırılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken sokakta ne sattıkları değil niçin çalıştıkları?
Onlarla yaptığımız görüşmelerde sorduğumuz bu soruya karşılık; kimisi eve katkı olsun diye, kimisi harçlığı çıksın diye bu işi yaptığını söylüyor. Kimisi de keyfinden. Ama hiçbirisi sokakta çalışmanın getirdiği sorumluluğun farkında değil. Sokakta çalışmanın tehlikelerinin, psikolojik boyutunu umursamıyor.
Bingöl'de hiç sokak çocuğu yok sokakta çalışan çocuklar var. Bu sevindirici bir nokta. Sokak çocuğu: Gidecek bir yeri olmayan geceleri sokakta uyuyan, sokakta yaşayan nitelikte olanları kapsıyor. Allah'a şükürler olsun ki ilimizde sürekli olarak sokakta yaşayan hiç çocuk yok. Ancak sokakta çalışan çocuklar; göz önünde bulundurulması gereken önemli bir problem.
Küçük yaşta sokakta çalışmak zorunda kalan çocukların psiko-sosyal gelişimleri olumsuz etkileniyor. Kendilerini rahat ifade edemiyorlar, sürekli dışlanma ve terslenme korkusu yaşıyorlar. En sabırlı olanımız bile ayakkabını boyar mısın amca? Diye soran 3. çocuğa kızar tersleriz. Çocuklar sürekli dışlanmışlık nedeniyle bir süre sonra huysuzlaşmaya, laf dinlememeye küfürlü konuşmaya başlıyor, saldırganlaşıyorlar. Tabi hepsi böyle değil. Ama bu yoldalar.
Sokakta çalışan çocukların çoğunun aileleri yakın zamanda köyden kente göç etmiş. Bir kısmı ciddi anlamda maddi zorluklar yaşıyor ve çocuklarını eve katkı olsun diye çalışmaya gönderiyorlar. Ancak ailelerin çoğu şehir ortamının tehlikelerinin farkında değil. Şehri köy gibi düşünüyorlar. Herkesin samimi olduğu, birbirini tanıdığı, iyimser olduğu zarar vermediği bir ortam olarak görüyorlar. Ancak böyle değil. Sokakta çalışan çocukların bazıları çok kötü alışkanlıklara sahipler. Bıçak, traş bıçağı, çakı gibi kesici aletler taşıyorlar, o küçücük yaşlarında sigara içiyorlar. Bazıları da uyuşturucu madde kullanıyorlar, küfürlü konuşmalar, hırçınlık sürekli kavga etme yine rastlanan özellikler.
Sokaktaki sorun sadece çalışan çocuklar değil, bazıları çalışmıyor, fakat düğün araçlarına saldırmalar, çeşitli kuytu yerlerde, harabelerde esrar içme, çeteleşme vb. birçok sorun oluşturuyorlar. Yardım edilmesi gereken bir grup ta bunlar.
Ailelerden ricamız çocuklarını mümkün olduğunca sokağa başıboş göndermemeleridir. Acil maddi ihtiyaçları için değişik çıkış kapıları aramalarıdır. Hayır sahiplerine, devlet desteklerine, vb. mekanizmalara başvurmalarıdır. Evdeki büyüklerin günü birlik işler bularak bu çocukları sokağa göndermemeleridir. Çocuklarla yaptığımız görüşmeler neticesinde günlük ortalama 1.5- 2 YTL para kazanıyorlar. en çok kazanan günde 4 milyon kazanıyor. Bu kazanılan para ne ailenin nede çocukların ihtiyacını karşılamıyor. Ama çocuklarının bilincini kirletiyor, onları mahvediyor.
İlimizde henüz sorun olarak görülmeyen sokakta çalışan çocuklarla ilgili kamuoyunu da yeterli duyarlılığı taşıması gerekli. Birçok şehirde sokak çocukları ciddi bir sorun ilimizin bu hale gelmemesi için toplumun her ferdi üzerine düşeni yapmalı!.. Onları sokakta çalışmak yerine illa çalışmaları gerekiyorsa bir bakkala, berbere, veya bir iş koluna çalışmaya gönderelim. Ama oynayacakları kadar zaman tanıyalım,.Aile eğer muhtaç durumda ise çocuğunu sokakta çalıştırmaması şartıyla yardım edelim. Sokakta Çalışan Çocukları Dışlamayalım”
