ABD'nin seçilmiş başkanı Barack Obama 20 Ocak günü yemin töreninden sonra resmen işbaşı yapacak. Bu sebeple de 'seçilmiş başkan' olarak ilk basın toplantısında, "ülkede bir anda sadece tek bir başkan olur" diyerek, George Bush'un hala başkan olduğunu hatırlattı.

Geleneksel olarak Beyaz Saray'da son günlerini yaşayan ABD başkanları, başkanlık seçiminden, görevi devredecekleri 20 Ocak gününe kadar "topal ördek (lame duck)" olarak adlandırılıyor. Topal ördek başkanlar acil ve önemli durumlar olmadıkça alınacak kararları yeni yönetime bırakmayı tercih ediyorlar. Ancak George Bush, ABD'nin tarihinin en büyük ekonomik kriziyle boğuştuğu günlerde tamamen gözden kaybolmuş durumda.

Aslında, Bush'u merak eden de pek kimse yok. Boşluğu, henüz başkan olarak hiçbir yetkisi olmayan Barack Obama dolduruyor. Obama, 'seçilmiş başkanlar' için alışık olmadık şekilde 3 günde bir kameraların karşısına geçerek basın toplantılarında ekonomi ve yapılacaklar konusunda açıklamalarda bulunuyor. Piyasaların, bankaların, şirketlerin, işçilerin ve vatandaşların gözü de Washington'dan çok Obama'nın karargahının olduğu Chicago'da. Bundan dolayı da George Bush için, "topal ördeklerin en topalı" benzetmesi yapılıyor.

Beyaz Saray'a kapanan Bush, geçtiğimiz hafta Peru'da toplanan Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği forumunda son kez ABD'yi temsil etti. Ancak Bush'un liderler fotoğrafından sonraki yalnız hali de normal topal ördeklerden farklı bir durumda olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Fotoğraf çekiminden sonra Güney Amerikalı ve Asyalı hiçbir lider, Amerikan Başkanı ile konuşma ihtiyacı duymamıştı. Bush önceki gün de sessizliğini geleneksel şükran günü hindisi af töreni için bozdu. Bush, burda da ekonomiye ya da ülke gündemine ilişkin hiçbir açıklama yapmadı. Görünen o ki, herkes de onun bu konulara hiç girmemesiden memnun gözüküyor.

Topal Ördek terimi nerden geliyor?

Tarihçilerin yüzde yüz uzlaştığı bir teori olmasa da, yaygın bilgi bu terimin ilk kez 1700'li yıllarda Londra Borsasında borcunu ödemekte zorlanan borsacılar için kullanıldığı yönünde. 1800'li yılların son çeyreğinde, ABD'de seçimi kaybeden Kongre üyeleri için de kullanılmaya başlandı.

Amerikan kurucu Anayasasına göre aslında, kasım ayında seçilen başkan 4 Mart günü görevi devralıyor. Anayasanın yapıldığı dönemde ulaşım imkanları düşünülerek, yeni başkana yaklaşık 4 aylık bir devir teslim süresi verilmişti. Aynı şekilde kasım ayında yenilenen Kongre de ilk toplantısını mart ayında yapıyordu. O vakte kadar da eski başkan ve kongre üyeleri devam ediyordu ki bunlara da 19'ncu yüzyıldan itibaren bu dönemde "lame duck" denilmeye başlandı. 1934 yılında, bu sürenin oldukça uzun olduğu gerekçesiyle bir anayasa değişikliği yapıldı ve başkanlık devir teslimi 20 Ocak'a, Kongre'nin ilk toplantısı da 3 Ocak gününe alındı. Ancak öyle görünüyor ki, artık Amerika için bu devir teslim süresi de çok uzun. 111'nci Kongre'nin toplandıktan sonra bu konuda bir anayasa değişikliği çalışması başlatarak, başkanlık devir teslim törenini, Aralık ayı başına almasını isteyenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Bush'a 20 Ocak'ı beklemeden istifa ederek ülkeye son bir iyilik yapmasını isteyen yorumcular bile var.

(Haber 7)

0