Para toprağın altında!

Bingöl merkez İncesu (Derê Nazik) köyünde yaşayan 4 aile, ellerindeki tarım arazileri üzerinde seracılık yapıyor. Arazilerinin büyük çoğunluğunda salatalık eken köylüler, domates, biber, patlıcan ve karpuz ile Bingöl'de sebze pazarına can veriyor.

Dört ailenin elinde bulunan toplam 18 dönümlük araziden haftalık 5 ton salatalık elde ediliyor. Seralarda doğal bir şekilde yetişen ürünler, hal esnafına satılıyor. Hal esnafından kent içerisindeki manavlara dağıtılan organik ürünler, halk tarafından büyük rağbet görüyor. Ellerinde kalan diğer kurak arazileri de değerlendirmek isteyen köylüler, devletten destek bekliyor. En büyük sorunlarının su olduğunu kaydeden köylüler, seracılığını geliştirmek istiyor.

10 DÖNÜMLÜK ARAZİDE SERACILIK YAPIYORLAR

Köyde serada ektiği sebzelerle geçimini sağlayan Tekin ailesi, 10 dönümlük arazi üzerinde seracılık yapıyor. Hollanda'da çalışan akrabalarının daha sonra Elazığ'da başlattığı seracılık faaliyetini Bingöl'de kendi köylerinde uygulama kararı aldılar. 70 bin TL masraflar Elazığ ve Mersin'den getirdikleri malzemelerle seraları kurarak üretime başladılar. Bilgi ve ilaç yoksunluğu zor gelse de en büyük sorunları yeterli suyun bulunmaması. Tüm olumsuzluklara rağmen damlama sulama sistemi kurarak üretime başladılar ve şuanda günlük 500 kilo salatalık üreterek Bingöl Sebze Hali'ne satıyorlar.

60 yıl boyunca arazi üzerinde buğday, arpa ve yonca ekip biçtiklerini ifade eden arazi sahibi İncesu Köyü Eski Muhtarı Sait Tekin: “Daha önce buğday ekiyorduk, arpa ekiyorduk geliri yoktu kuru arazi olduğun dolayı. Şimdi kendi imkânlarımızla kuyu açarak suyu çoğaltıp, salatalık ektik ve memnunuz. Buğday ve arpa ile idaremiz, geçimimiz olmuyordu. Bazen de buğday ekmiyor, ot biçiyorduk. 50-60 senedir bu arazi elimizdedir değerlendiremedik. Şimdi ektiğimiz bu salatalıkların geliri iyidir” dedi.

Bingöl'deki diğer köylerde de seracılığın gelişmesini ümit ettiklerini kaydeden Tekin: “Toprağı olanlar üretime yönelsinler. Para toprağın altındadır. Biraz emek lazım o kadar” diyerek girişimcilere tavsiyede bulundu.

MALİYETİ 70 BİN TL

10 dönümlük araziyi 70 bin TL masraf yaparak sera alanına çevirdiklerini belirten Sait Tekin'in oğlu Veysi Tekin, arazinin 2,5 dönümlük alanında salatalık, kalan diğer dönümlerinde ise karpuz, biber, patlıcan ve domates ektiklerini söyledi.

Bingöl'de seracılığın yaygın olmadığını ve bunun büyük bir avantaj olduğunu kaydeden Tekin: “Yerli ürün çıkarıyoruz. Haftada üç gün topladığımız mahsulleri sebze haline veriyoruz. Hal esnafı da bu ürünleri çarşıdaki esnafa veriyor. Devlet yardım ederse bunu daha da geliştirebiliriz. Bizim sıkıntımız sudur. Kuyu kazmışız ama su sıkıntısı var, yeterince su bulamıyoruz” dedi.

SU OLURSA SERACILIK DAHA ÇOK GELİŞİR

Tarım arazileri için yeterince su bulamadıklarını ve susuzluk yüzünden topraklarının çatladığını ifade eden Tekin: “Devletten beklentimiz, seracılık alanında bizlere yardım etmesidir, su sorunumuza çare üretmesidir. Bunun dışında bizim ilaç sorunumuz var. Çeşitli zirai hastalıklar çıkıyor ama bu konuda yeterli bilgiye sahip değiliz. Dışardan sorup soruşturarak hastalıklarla mücadele ediyoruz. Çok şükür şuana kadar problem olmadı ama İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün bu konuda bilgilendirme desteğini bekliyoruz. İlaç ve gübreyi de Bingöl'de bulamıyoruz. Bu konuda da sıkıntı yaşıyoruz. Seraların arka kısmındaki arazilerimizi de gelişi güzel karpuz ekerek değerlendirmeye çalışıyoruz. Su olmadığı için her taraf çatlamış. Su olsaydı her bir karpuz 15 kilo gelirdi. Şuanda su olmadığından bir karpuz yetiştiğinde ancak 2 kilo gelebiliyor. Devletin sondaj desteği olursa inanıyoruz ki, seracılık köyümüzde çok daha gelişecek ve Bingöl'ün sebze ihtiyacını önemli oranda buradan karşılayabiliriz” diye konuştu.

GÜNDE 500 KİLO SALATALIK ELDE EDİYORLAR

2,5 dönüm arazide ekilen salatalıktan günde 500 kilo topladıklarını belirten Tekin, Sonbahara kadar 70-80 ton salatalık elde edeceklerini söyledi.

Elde ettikleri salatalığı 50 ile 70 kuruş aralığında hal esnafına sattıklarını kaydeden Tekin: “Mersin salatalığının rayici neyse biz onun 10 kuruş üzerinden satıyoruz. Çünkü o salatalık 4-5 gün sonra vatandaşa ulaşıyor. Bizimkisi bir gün sonra. Üstelik nakliyeden de kazançlılar. Günlük taze ve organik salatalık satıyoruz. Hal esnafı bu verimden oldukça memnun. Bizde ürün olduğu sürece önceliğe bize tanıyorlar. Kalan ihtiyacı ise dışardan temin ediyorlar” ifadelerini kullandı.

Devletin destek çıkması halinde diğer tarım arazilerini de değerlendireceklerini ifade eden Tekin: “Destek çıkılırsa bunu daha da geliştirmeyi planlıyoruz. Su olmadığından dolayı diğer arazilerimizi değerlendiremiyoruz. Mesela faizsiz kredi imkânı olursa bunu kullanarak işimizi daha da büyütebiliriz. Bingöl'de bir köyde böylesine güzel bir tarımcılık yapılıyor. İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nden tarla ve sera alanlarımızda inceleme yapmasını, varsa hastalık bizi bilgilendirmesini ve gerekli ilaç yardımında bulunmasını istiyoruz” şeklinde konuştu.

Masraf edilen 70 bin TL'yi bir sezonda çıkarabileceklerini de ifade eden Tekin, kendi köyünde çalışmanın mutluluğu içerisinde olduğunu belirterek: “Biz eskiden buğday, arpa ekiyorduk ot biçiyorduk ama geçim olmuyordu. Gidip batı illerinde çalışıyor ve çoğunlukla iş bulamıyorduk. Sürekli başka şehirlere gitmek zorunda kalıyorduk ama şimdi kendi köyümüzde çalışıyoruz, çok güzel bir imkân” dedi.