Türk otomotiv endüstrisi, son 10 yılda önemli gelişmeler göstererek ihracatta tekstilden sonra ikinci sektör olmayı başardı.
Otomotiv yan sanayii yüzde 80'lere varan oranlarda yerli üretim kapasitesine ulaşmasına rağmen Türkiye henüz yerli bir otomobil markasına sahip değil. Şimdiye kadar yerli oto geliştirme girişiminde istenilen sonuca ulaşılamadı. Son dönemde enerji ve endüstri yatırımlarıyla adından söz ettiren Hattat Holding, otomotiv yan sanayiindeki birikimini yerli otomobil üretmek için devreye sokmaya hazırlanıyor. Halen Tofaş, Renault, Ford gibi markalara direksiyon, fren aksamı gibi yedek parçalar üreten grup, bünyesindeki Hema Endüstri ile, 2007'ye kadar ‘halk tipi' tabir edilen ucuz otomobil üretecek. İstanbul Çerkezköy'deki tesislerinde altyapı hazırlıklarına başlayan firma, binek ve ticari araç konseptinde üretim hedefliyor.
Yaklaşık bir yıldır Çin, Japonya, Avrupa ve Amerika gibi otomotivde öne çıkan ülkelerde incelemelerde bulunan Hema mühendisleri, Türkiye'de daha önce üretilmemiş özgün bir tasarım arayışı içinde. Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hattat, Valtra ve Universal markalı traktörlerin üretildiği firma bünyesinde otomobil şirketinin kurulduğunu belirtiyor. İlk etapta bu şekilde üretim yapılacağını anlatan Hattat, uzun vadede ise ayrı bir şirket kurulacağı bilgisini veriyor. Hattat'ın verdiği bilgiye göre, firma İngiltere'de faaliyet gösteren bir döküm fabrikasını satın aldı. Tesis bütün ekipmanlarıyla sökülüp Türkiye'ye getirilecek. Şu anda sökümü süren ve yaklaşık iki ay içinde montajı tamamlanacak olan fabrika, Türkiye'nin ikinci büyük üreticisi olacak. Firma, otomobil fabrikası için de aynı yöntemi uygulayacak. Mehmet Hattat, Avrupa'da kapanmaya yüz tutmuş çok sayıda otomobil fabrikası bulunduğunu ve bunlardan anlaştıkları bir tanesini satın alıp Türkiye'ye kuracaklarını belirtiyor. Hattat, amaçlarına uygun yapıdaki birkaç firmayla satış görüşmelerinin sürdüğünü belirtiyor. Hattat, “Üretimde herhangi bir yerli ve yabancı ortak düşünmüyoruz. Avrupalı ve Amerikalı otomotiv şirketleriyle satış görüşmelerimiz var.” bilgisini veriyor. Otomotiv, turizm ve enerji sektörlerine büyük önem verdiklerini ifade eden Hattat, “Buralarda büyümek istiyoruz. Bu alanlar bize güç katacak.” şeklinde konuşuyor. Hema TRW Otomotiv Direksiyon Sistemleri Genel Müdürü Şevket Tüken de ‘Hattat' markasıyla üretilecek otomobil için 100 milyon dolarlık bir yatırım öngörüldüğü bilgisini veriyor. Fabrikanın çok kısa bir süre sonra devreye gireceğini belirten Tüken, bu yıl deneme üretimine başlayacaklarını açıklıyor. Tüken, üretimin montaj şeklinde başlayacağını, daha sonra ise tamamen kendi üretimleri olan bir otomobili piyasaya süreceklerini kaydediyor. Firma, motor ve ana parçalar haricindeki aksamları kendisi üretmeyi hedefliyor. Şevket Tüken, Batı Karadeniz'deki metan gazı üretimini öncelikle elektrik elde etmek için kullanacaklarını, daha sonra otomobil yakıtı olarak değerlendirebileceklerini belirtiyor. Holdingin 2010'a kadar 1 milyar dolar ciro hedeflediğini ifade eden Tüken, yeni yatırımlarla 30 şirket arasında yer almayı amaçladıklarını vurguluyor. Hattat Holding, Silahlı Kuvvetler'in tank modernizasyonuna da talip. Holdingin Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hattat, 3 bin M60 tankının İsrailli firma tarafından tanesi 4,5 milyon dolara modernize edildiğini, kendilerinin ise aynı işi 1,5 ile 2 milyon dolara yapabileceğini vurguluyor.
Yerli oto üretimi sonuçsuz kaldı
Yerli otomobil geliştirme girişimi 1950'lerden bu yana sürüyor. Devlet Demiryolları tarafından 1961'de bütün parçaları yerli olarak üretilen ‘Devrim' markalı otomobil, halka tanıtıldığı sırada benzini bittiği için yürütülememiş ve üretimi durdurulmuştu. Daha sonra Koç Grubu tarafından piyasaya sürülen Türk otomobili Anadol, bantlara veda ettiği 1984'e kadar 62 bin 543 adet üretilerek yerini sac karoserli Ford Taunus'a bıraktı. 1999 yılında Jet-Pa Holding'in büyük kampanyalarla kamuoyuna duyurduğu ‘İmza 700' adını alacak son yerli otomobil girişimi de başarısızlıkla sonuçlanarak sadece bir isim olarak hafızalarda kaldı.
(Zaman)
