ABD'de en üst düzeydeki istihbarat teşkilatı Ulusal Güvenlik Ajansı'nın (NSA) 11 Eylül'den sonra terörizme karşı mücadele kapsamında on milyonlarca Amerikalının ülke içi telefon konuşmalarını gizlice izleyerek bunları kayıt altına aldığı yolundaki haberler, halk desteği dibe vuran Başkan George W. Bush yönetiminin başına büyük sorun açabilecek bir skandala dönüşüyor. Anayasa tarafından garanti altına alınan kişisel hak ve özgürlüklerin açık ihlali olarak görülen ve herhangi bir yargı kararına dayanmayan uygulama sonucunda iddialara göre, sayısı 200 milyonu bulabilecek abonenin milyarlarca telefon konuşması NSA tarafından izlendi ve kaydedildi. Böylelikle NSA'nın elinde daha şimdiden dünyanın en büyük veri tabanı oluştu.
Bush'un CIA'nın başına getirdiği General Michael Hayden'ın söz konusu kanunsuz izlemenin yapıldığı dönemde NSA'nın başında olması, Kongre'den yönetime duyulan tepkileri daha da şiddetlendiriyor. Bush'un, "Kanunsuz bir şey yapılmadı" şeklindeki açıklaması ise kamuoyunda skandalın yarattığı şoku gidermeye yetmedi.
Bir şirket 'Hayır' dediABD'nin en çok satan gazetesi USA Today'in önceki gün manşetten verdiği telekulak skandalı haberi, sokaktaki Amerikalıyı büyük bir şaşkınlığa uğratırken, hem Bush'un Cumhuriyetçi Partisi'nden hem de muhalefetteki Demokratlar'dan senatör ve milletvekillerinin sert tepkisine yol açtı. Alarma geçen Kongre üyeleri, dün skandalın boyutlarını ortaya çıkarmak amacıyla acil soruşturma başlatılması için kolları sıvadı. Senato'nun Adalet Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Arlen Specter, NSA'ya kayıtları veren 3 büyük telefon şirketi AT&T, Verizon ve BellSouth'un üst düzey yetkililerini ifade vermek için çağıracaklarını söyledi. Yöneticiler, telefon konuşmalarının izlenmesinin anayasal özgürlüklerin çiğnenmesi anlamına gelip gelmediği konusunda bilgi verecek. Büyük telefon şirketleri arasında sadece 14 milyon aboneli Qwest'in, yasal sakıncalardan kaygı duyarak NSA ile işbirliğine yanaşmadığı kaydedildi.
Demokrat milletvekilleri, NSA'nın faaliyetlerinin incelenmesi için özel bir komite kurulmasını önerdiler. Bu arada CIA Başkanlığı'na atanan Hayden'ın bu göreve uygun olup olmayacağı da tartışılıyor. Demokrat Senatör Joe Biden, Hayden için, "Büyük bir skandalın tam ortasında yakalandı. Senato tarafından onaylanması çok zor" dedi. Her iki partiden milletvekilleri, Bush yönetiminden skandalla ilgili ayrıntılı açıklama yapılmasını beklediklerini ifade ettiler. Bush, USA Today'ın haberi üzerine önceki gün TV'ye çıkarak, "Hükümet, mahkeme onayı olmadan ülke içi konuşmaları dinlemiyor. Sıradan Amerikalıların özel yaşamları, faaliyetlerimiz sırasında güçlü şekilde korunuyor" diye açıklama yapmak zorunda kalmıştı. Ancak Bush haberi ne yalanladı ne de doğruladı.
'Kişinin ne konuştuğu değil, kiminle konuştuğu önemli'
ABD'de bir kez daha sivil haklar ile terörizme karşı verilen mücadele çerçevesinde özgürlüklerin sınırlanması arasındaki dengeyi tartışmaya açan mega telekulak skandalının başaktörü NSA, telefon konuşmalarını izleyerek bir tür bireylerarası "sosyal bağlantı analizi" yapıyor. Bu bakış açısına göre, telefon konuşmalarının içeriğiyle ilgilenmeyen NSA, daha çok kimin kiminle konuştuğu üzerinde duruyor ve böylelikle "toplumsal doku portresi" oluşturuyor. Konuşmalar birbiriyle hiç ilgisi olmayan yerlerdeki bireylerin ortak tanıdıkları olabileceğini ortaya koyuyor. NSA'nın bu çalışmasındaki ilkesi, "Kişinin ne konuştuğu değil, kiminle konuştuğu önemli" şeklinde özetleniyor.
Microsoft ve Google'dan 'Biz masumuz' açıklaması
İnternet servis sağlayıcılarından AOL LLC, herhangi bir bireye ait iletişimin izlenmesi için ancak mahkeme kararı olursa NSA ile işbirliğine gittiğini, toplu izleme için destek vermediğini açıkladı. Microsoft, iddialardaki türden hiçbir ilişkisi olmadığını belirtirken, Google da NSA ile herhangi bir ilişkisinin olmadığını duyurdu. Yahoo ise NSA ile işbirliğine gittiğini ima etse de ayrıntı vermedi.
Milliyet
