Yaşamaları organ nakline bağlı hastaların ızdırabı, başa gelmeyince anlaşılması güç durumlardan biri. Son yıllarda çeşitli kampanyalarla organ bağışının önemi gündeme getirilmesine karşın, gelinen nokta yeterli değil. Bağışlanmış her organın başarılı nakilden sonra gerçek bir yaşam armağanı olduğu, bugün verilecek kararın, yarın bir hayat kurtarabileceği söylense de yazılsa da ‘kağıt üzerinde' bağış konusunda bile toplum bekleneni veremedi.
Sağlık Bakanlığı'nca, Türkiye genelinde organ bağışında bulunanların sayıları ve illere göre dağılımının tespiti amacıyla yapılan araştırmada, bazı iller sıfır çekti. Genelde başlatılan kampanyalarda ilin valisi, sağlık müdürü, sağlık çalışanları başı çekip toplumu harekete geçirmeye çalışırken, bu illerde bağış yapan tek kişinin dahi bulunmaması dikkat çekti.
Bağışların yetersiz olması yüzünden karaciğer ve böbrek nakillerinde canlı vericilere başvuruluyor. Nitekim dünyada yüzde 20 canlı, yüzde 80 kadavradan olan nakil oranı bizde tersine işliyor. 2005 verilerine göre geçen yıl 169 kadavra donörden organ alındı. 275 böbrek, 121 karaciğer, 35 kalp nakli gerçekleştirildi. 2006 Temmuz ayı sonu itibariyle 90 kadavra donörden bağışlanan organlarla 146 böbrek, 66 karaciğer, 21 de kalp nakli yapıldı. Ülke genelinde 2005 yılında 6 bin 224 kişi, 2006'ının ilk 7 ayında ise 2 bin 223 kişi organ bağışında bulundu.
İLLERE GÖRE DAĞILIMI
SağSağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye genelinde 2002- 2005 yılları arasında toplam 13 bin 343 kişi organ bağışında bulundu. 2005 yılında en fazla bağış yapılan il 1952 kişi ile Bursa oldu. Bursa'yı 589 kişiyle Antalya, 477 kişiyle Aydın, 386 kişiyle İstanbul izledi. 17 ilde ise organ bağışı yapılmadı. Geçen yılki organ bağış sayıları illere göre şöyle:
Bursa: 1952, Antalya: 589, Aydın: 477, İstanbul: 386, Kayseri: 306, İzmir: 294, Muğla: 254, Denizli: 254, Ankara: 234, Manisa: 209, Bilecik: 179, Tunceli: 88, Aksaray: 83, Çorum: 81, Balıkesir: 72, Burdur: 65, Samsun: 56, Tekirdağ: 50, Eskişehir: 43, Bolu: 36, Karaman: 36, Çanakkale: 29, Kocaeli: 28, Konya: 24, Bartın: 20, Çankırı: 19, Adana: 18, Kırklareli: 18, Kütahya: 18, Isparta: 14, Kırşehir: 13, Trabzon: 13, Zonguldak: 11, Artvin: 10, Kastamonu: 10, Afyonkarahisar: 9, Gaziantep: 9, Sinop: 9, Sivas: 9, Uşak: 9, Rize: 8, Osmaniye: 8, Kırıkkale: 8, Kahramanmaraş: 7, Niğde: 6, Kars: 6, Karabük: 5, Muş: 5, Yalova: 4, Amasya: 4, Ordu: 4, Tokat: 3, Yozgat: 3, Nevşehir: 3, Erzincan: 3, Mardin: 3, Elazığ: 2, Şırnak: 2, Diyarbakır: 1, Gümüşhane: 1, Mersin: 1, Ardahan: 1, Iğdır: 1, Kilis: 1 kişi. 2005'te organ bağışı yapılmayan iller ise Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Edirne, Erzurum, Giresun, Hakkari, Hatay, Malatya, Sakarya, Siirt, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman ve Düzce.
2006 Şubat ayında gündeme getirilen aynı haberlerin ardından yapılan bir araştırmada Bingöl'den 5 kişinin organ bağışında bulunduğu ve bağışta bulunduklarına dair kart aldıkları ancak Bingöl Devlet Hastanesi'nde bu kayıtların bulunmadığı ortaya çıkmıştı.
Sağ
2005 verilerine yansımayan bu bağışlar, yine Sağlık Bakanlığı'na bildirmemiş olsa gerek ki, ulusal medyaya yansıyan haberlerde Bingöl yine organ bağışında sıfır çeken iller arasında yer aldı.
Yapılan bağışları kaydettiklerini söyleyen ancak bunu ispatlayamayan yetkililerin bu konudaki yanlışlarını düzeltip yapılan bağışları Sağlık Bakanlığı'na bildirmelerini bekliyoruz.
bngl kent hbr