Alim kimdir?

Âlim: Bir ilme sahip olan bir şeyi derinlemesine tanıyıp mahiyetini idrak eden, bir konuda kesin bilgiye ulaşan ve bir şeyin hakikatine nüfuz eden kişi anlamına gelir^[1]

İlk insan Hz. Âdem'den beri insanın hayatına girmiş olan bu kavram zaman içerisinde insanlığın hayatında gittikçe önemi artmış olup son din İslam ile bu kavram zirveye ulaşmıştır.

Âlim; Allah'ın yeryüzündeki halifesidir. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de "(Ey Muhammed) Şu zamanı hatırla ki, Rabbin meleklere; "Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım" demişti. (Melekler): "Orada bozgunculuk yapacak ve kan dökecek birini mi yaratacaksınız? Oysa biz seni överek tesbih ediyor ve seni takdis ediyoruz" dediler. (Rabbin): "Ben sizin bilmediklerinizi bilirim" dedi. Âdem'e bütün isimleri öğretti. Sonra onları da meleklere gösterip: "Haydi sözünüzde doğru iseniz bana şunları isimleri ile haber verin." buyurdu. (Melekler): Rabbimiz, seni noksan sıfatlardan tenzih ederiz, bizim senin bize öğrettiğinden başka bir bilgimiz yoktur. Şüphesiz sen, bilensin, hâkimsin." dediler^[2]

Âlim; Kendini okuyan, dünyayı okumaya çalışan, düşünen, araştıran, sorgulayan, yaşamı anlamlandırmaya çalışan,  “Yaratan Rabbinin adıyla oku. O, insanı pıhtılaşmış kandan yarattı. Oku, insana bilmediklerini belleten, kalemle (yazmayı) öğreten Rabbin, en büyük kerem sahibidir.”^[3] Ayetlerinin vermek istediği mesajların idrakinde olan kimsedir.

Âlim; İslam davasına sahip çıkmaya çalışan peygamberlerin varisleridir. Nitekim bir hadiste "Her kim bir yola girer ve onda ilim isterse, Allah onun için cennete giden bir yolu kolaylaştırır. Melekler ilim öğrenenlere, yaptıklarından hoşlandıkları için, kanatlarını gererler. Göklerde ve yerde olanlar, hatta sudaki balıklar ilim öğrenen kimseye Allah'tan yardım ve bağış dilerler. İlim sahibinin âbid'ten (ibadet edenden) üstünlüğü, ay'ın diğer yıldızlardan üstünlüğü gibidir. Alimler, peygamberlerin varisleridir. Peygamberler ne dinar ne  de dirhem miras bırakmadılar, ancak ilim miras bıraktılar. Şu halde o ilmi alan bol nasip almış demektir."^[4]

Âlimler; Bireyin ve toplumun şekillenmesine ve gelişmesine çalışırlarken "Allah'tan kulları içinde ancak ilim sahibi olanlar korkar."^[5] Ayetin mesajını ruhlarının derinliklerinde hissetme sorumluluğu içerisinde hareket eden mümtaz şahsiyetlerdir.

“Allah içinizden inananların ve kendilerine ilim verilenlerin derecelerini yükseltir.”^[6] Ayetinden de açıkça anlışılıyor ki alimler Allah katında dereceleri yüksek olan seçkin insanlardır. Peygamberimizde "Âlimin âbide üstünlüğü, benim sizden en basitinize olan üstünlüğüm gibidir^[7] buyurmuştur.

Âlim; Beşikten mezara kadar ilim tahsil eden hayatını ilim yoluna vakfeden araştırmacıdır.

Âlim; "Allah'ın kendisine verdiği ilimle yerli yerince hükmeden ve onu başkalarına da öğreten kimse."^[8] hadisini hayatına pratize etmeye çalışan kişidir.

 Âlim; "Dünya ve onun içinde olan şeyler değersizdir. Sadece Allah'ı zikretmek ve O'na yaklaştıran şeylerle, ilim öğreten âlim ve öğrenmek isteyen öğrenci bundan müstesnadır."^[9]  hadisini içselleştirmeye çalışan dünyada neyin değerli neyin değersiz olduğunun bilincinde olan kişidir.

Âlim; İlim Çin'de (Çin gibi uzak bir yerde) de olsa alınız."^[10]  “Hikmet ve ilim mü'minin yitik malıdır, onu nerede bulursa alır.”^[11] hadisleri gereği dünyanın neresinde olursa olsun gücü dahilinde o hikmeti ve ilmi öğrenmeye ve insanlığın hizmetine sunmaya çalışan kişidir.

 Âlim; “Ya öğreten, ya öğrenen, ya dinleyen, ya da ilmi seven ol. Fakat beşincisi olma (yani bunların dışında kalma) helâk olursun.”^[12] hadisi gereği Allah'ın kendisine tahsis ettiği ömrü değerlendirmeye çalışan abiddir.

Âlim; "Senin yüzünden Allah Teâlâ'nın bir kimseyi hidayete erdirmesi, senin için dünyadan ve dünyada olan her şeyden daha hayırlıdır."^[13] hadisi gereği tebliğ görevini yerine getirmeye çalışan mücahittir.

Âlim, kalbi Hak, aklı halk ile olandır. Allah'a kalpten bağlı olduğu halde halka makul çözümler üretendir. Niyetinde ihlâs, işinde feraset ehlidir.

Âlim, gelenek ile gelecek arasında köprü, geçmişin tecrübesini geleceğe taşıyan şimdinin vicdanıdır. Ne geçmişe takılıp kalır ne de gelecek gözünü korkutur; kötülükler karşısında uyarıcı, iyi yolda olanlara ümit vericidir . Hakikat onun yegâne sığınağı ve hedefidir. Ne hayaller peşinde koşar ne de toplumu hayal dünyalarına götürür.

  Âlim: Milletlerin geleceğini belirleyen, bireyleri toplumla buluşturan ve onlara sosyal bir kimlik kazandırmaya çalışan kişidir.

Âlim; “Allah'ım, bana öğrettiğin ilimden beni yararlandır, yararlı olacak ilmi bana öğret. İlmimi artır. Her hal üzere Allah'a hamd olsun.”^[14] diye dua eden ihlaslı, muttaki mü'mindir.